Όταν το 1989 το σοσιαλιστικό οικοδόμημα άρχιζε να καταρρέει, όλοι προέβλεπαν το τέλος της Ιστορίας και την παγκόσμια επικράτηση του καπιταλισμού. Μια νέα περίοδος ανάπτυξης, ευημερίας και ειρήνης διαγραφόταν στις καρδιές των ανθρώπων. Πόσο λάθος κάναμε...
Οι ισχυροί της γης, απελευθερωμένοι από τις ψυχροπολεμικές διενέξεις τους, έστρεψαν τα όπλα τους σε περιφέρειες με γεωοικονομικό ενδιαφέρον. Οι ΗΠΑ στη μέση Ανατολή και η Ρωσία στον Καύκασο, με τη διεθνή κοινότητα και τον ΟΗΕ ανήμπορους να αντιδράσουν. Ο Δυτικός κόσμος υιοθέτησε ένα σκληρό φιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης που οδήγησε σε αποδυνάμωση των εθνικών κυβερνήσεων και σε περιορισμό των κοινωνικού κράτους (π.χ. παιδεία, υγεία). Ταυτόχρονα, εθνικιστικά ρεύματα ξεπήδησαν παντού. Η πείνα έφερε τη μετανάστευση και η εκμετάλλευση την τρομοκρατία.
Όταν το 2001 οι δίδυμοι πύργοι γκρεμίζονταν, ο νέος κόσμος ήταν λιγότερο ασφαλής από εκείνον του 1946( τέλος παγκοσμίου πολέμου) ή του 1960( ψυχρός πόλεμος). Ο φόβος, αιώνιος εχθρός της δημοκρατίας, είχε νικήσει. Μα και πάλι δεν καταλάβαμε.
Συνεχίσαμε στο ίδιο φιλελεύθερο μοντέλο. Ο παγκόσμιος πλούτος συσσωρεύτηκε σε λίγες υπερεθνικές εταιρίες και τα κράτη, αδύναμα όσο ποτέ, χρεοκοπούσαν. Ο τυφώνας Κατρίνα ανέδειξε την αδυναμία των ανεπτυγμένων κρατών να προστατεύουν τους πολίτες τους. Η Οικονομία, πανίσχυρη και παγκοσμιοποιημένη, επιβλήθηκε στην Πολιτική. Οι νόμοι της αγοράς, με ψευδεπίγραφο την αέναη αυτορρύθμιση τους, κινούσαν τα νήματα της παγκόσμιας σκηνής, χωρίς να λογοδοτούν σε κανέναν.
Σήμερα, όλοι πείστηκαν...
Έπρεπε πρώτα να καταρρεύσουν οι κεφαλαιαγορές, να πτωχεύσουν επιχειρήσεις, να απολυθούν χιλιάδες εργαζόμενοι. Κυρίως, να κλονιστούν τα τραπεζικά ιδρύματα, βασικός μοχλός της ανάπτυξης. Κι όλα αυτά, μέσα σε μια δύσκολη συγκυρία, με πολλά παγκόσμια προβλήματα, όπως είναι ο υπερπληθυσμός, η τρομοκρατία,η μετανάστευση, η εξάλλειψη πρώτων υλών, η έλλειψη τροφίμων και η υπερθέρμανση του πλανήτη. Ζητήματα γνωστά από χρόνια.
Η παγκόσμια κοινότητα, με τους διακρατικούς θεσμούς της, δεν επιδίωξε ποτέ την επίλυση τους, εγκλωβισμένη σε αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα. Θα λέγαμε πως παγκοσμιοποιήσαμε τις αγορές, χωρίς να οικουμενοποιήσουμε την πολιτική και τα πανανθρώπινα προβλήματα μας. Ο κόσμος της οικονομίας μάς ξεπέρασε!
Απάντηση στην χρηματοπιστωτική κρίση δόθηκε. 2.5 τρις δολλάρια(!) σ' αυτούς που απέτυχαν... Γενικευμένο οικονομικό κραχ δε θα έχουμε. Η αγορά θα συνεχίσει να παγκοσμιοποιείται παρά τις μερικές κρατικοποιήσεις τραπεζών. Αυτός που πραγματικά κινδυνεύει είναι ο απλός άνθρωπος. Το πρόβλημα τής (επιτρέψτε μου) 'φανταστικής' οικονομίας αντιμετωπίστηκε. Τα άλλα, τα πραγματικά προβλήματα, παραμένουν. Φτώχεια, ακρίβεια, ανεργία, ανελευθερία, εκμετάλλευση. Όσο δε διεθνοποιούνται τόσο μας απειλούν. Λύση, μια παγκόσμια διακυβέρνηση; Ίσως...
Είμαστε σε πόλεμο, πάντα ήμασταν. Πόλεμος αξιών, πολιτικών, επιλογών και προθέσεων. Πόλεμος καλού και κακού. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε με 2,5 τρις δολλάρια αναρωτηθήκατε, άραγε; Ίσως λύναμε για πάντα το παγκόσμιο πρόβλημα της πείνας. Ίσως αποκτούσαμε για πάντα μια αειφόρο, ανανεώσιμη, αιώνια ενέργεια, δίχως εξαρτήσεις από πετρέλαιο και άλλες ορυκτές πηγές. Ίσως..
Μα, και πάλι, δεν αλλάξαμε...
ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χέρι που επιστρέφει από φόνο φριχτόν και τώρα ξέρει ποιος αλήθεια ο κόσμος που υπερέχει ποιο το 'νυν' και ποιο το 'αιέν' του κόσμου:
Ελύτης
Οι ισχυροί της γης, απελευθερωμένοι από τις ψυχροπολεμικές διενέξεις τους, έστρεψαν τα όπλα τους σε περιφέρειες με γεωοικονομικό ενδιαφέρον. Οι ΗΠΑ στη μέση Ανατολή και η Ρωσία στον Καύκασο, με τη διεθνή κοινότητα και τον ΟΗΕ ανήμπορους να αντιδράσουν. Ο Δυτικός κόσμος υιοθέτησε ένα σκληρό φιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης που οδήγησε σε αποδυνάμωση των εθνικών κυβερνήσεων και σε περιορισμό των κοινωνικού κράτους (π.χ. παιδεία, υγεία). Ταυτόχρονα, εθνικιστικά ρεύματα ξεπήδησαν παντού. Η πείνα έφερε τη μετανάστευση και η εκμετάλλευση την τρομοκρατία.
Όταν το 2001 οι δίδυμοι πύργοι γκρεμίζονταν, ο νέος κόσμος ήταν λιγότερο ασφαλής από εκείνον του 1946( τέλος παγκοσμίου πολέμου) ή του 1960( ψυχρός πόλεμος). Ο φόβος, αιώνιος εχθρός της δημοκρατίας, είχε νικήσει. Μα και πάλι δεν καταλάβαμε.
Συνεχίσαμε στο ίδιο φιλελεύθερο μοντέλο. Ο παγκόσμιος πλούτος συσσωρεύτηκε σε λίγες υπερεθνικές εταιρίες και τα κράτη, αδύναμα όσο ποτέ, χρεοκοπούσαν. Ο τυφώνας Κατρίνα ανέδειξε την αδυναμία των ανεπτυγμένων κρατών να προστατεύουν τους πολίτες τους. Η Οικονομία, πανίσχυρη και παγκοσμιοποιημένη, επιβλήθηκε στην Πολιτική. Οι νόμοι της αγοράς, με ψευδεπίγραφο την αέναη αυτορρύθμιση τους, κινούσαν τα νήματα της παγκόσμιας σκηνής, χωρίς να λογοδοτούν σε κανέναν.
Σήμερα, όλοι πείστηκαν...
Έπρεπε πρώτα να καταρρεύσουν οι κεφαλαιαγορές, να πτωχεύσουν επιχειρήσεις, να απολυθούν χιλιάδες εργαζόμενοι. Κυρίως, να κλονιστούν τα τραπεζικά ιδρύματα, βασικός μοχλός της ανάπτυξης. Κι όλα αυτά, μέσα σε μια δύσκολη συγκυρία, με πολλά παγκόσμια προβλήματα, όπως είναι ο υπερπληθυσμός, η τρομοκρατία,η μετανάστευση, η εξάλλειψη πρώτων υλών, η έλλειψη τροφίμων και η υπερθέρμανση του πλανήτη. Ζητήματα γνωστά από χρόνια.
Η παγκόσμια κοινότητα, με τους διακρατικούς θεσμούς της, δεν επιδίωξε ποτέ την επίλυση τους, εγκλωβισμένη σε αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα. Θα λέγαμε πως παγκοσμιοποιήσαμε τις αγορές, χωρίς να οικουμενοποιήσουμε την πολιτική και τα πανανθρώπινα προβλήματα μας. Ο κόσμος της οικονομίας μάς ξεπέρασε!
Απάντηση στην χρηματοπιστωτική κρίση δόθηκε. 2.5 τρις δολλάρια(!) σ' αυτούς που απέτυχαν... Γενικευμένο οικονομικό κραχ δε θα έχουμε. Η αγορά θα συνεχίσει να παγκοσμιοποιείται παρά τις μερικές κρατικοποιήσεις τραπεζών. Αυτός που πραγματικά κινδυνεύει είναι ο απλός άνθρωπος. Το πρόβλημα τής (επιτρέψτε μου) 'φανταστικής' οικονομίας αντιμετωπίστηκε. Τα άλλα, τα πραγματικά προβλήματα, παραμένουν. Φτώχεια, ακρίβεια, ανεργία, ανελευθερία, εκμετάλλευση. Όσο δε διεθνοποιούνται τόσο μας απειλούν. Λύση, μια παγκόσμια διακυβέρνηση; Ίσως...
Είμαστε σε πόλεμο, πάντα ήμασταν. Πόλεμος αξιών, πολιτικών, επιλογών και προθέσεων. Πόλεμος καλού και κακού. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε με 2,5 τρις δολλάρια αναρωτηθήκατε, άραγε; Ίσως λύναμε για πάντα το παγκόσμιο πρόβλημα της πείνας. Ίσως αποκτούσαμε για πάντα μια αειφόρο, ανανεώσιμη, αιώνια ενέργεια, δίχως εξαρτήσεις από πετρέλαιο και άλλες ορυκτές πηγές. Ίσως..
Μα, και πάλι, δεν αλλάξαμε...
ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χέρι που επιστρέφει από φόνο φριχτόν και τώρα ξέρει ποιος αλήθεια ο κόσμος που υπερέχει ποιο το 'νυν' και ποιο το 'αιέν' του κόσμου:
Ελύτης
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου