Οι παράγοντες--μεταβλητές που αλληλεπιδρούν είναι και αστάθμιστοι και αναρίθμητοι...
Όμως, συναντάμε κι εδώ κάποιους 'νόμους' ή θεωρίες αν προτιμάτε..
Στη Φυσική, εξάλλου, όπως την ξέρουμε σήμερα, πάλι για θεωρίες μιλάμε που αποδεικνύουν μερικά φαινόμενα σε κλειστά ελεγχόμενα περιβάλλοντα..
Έτσι και η ψυχολογία... με τον πατέρα της Froyd και την κλασική ψυχανάλυση... ερμηνεύει τα ψυχικά τραύματα μέσα από το πρίσμα των ψυχικών συγκρούσεων και των φυσιολογικών μηχανισμών άμυνας.
Ψυχικές συγκρούσεις δημιουργεί κάθε δυσάρεστο γεγονός. Ο 'φυσιολογικός άνθρωπος' (μη ψυχωτικός... βαριά σχιζοφρενής, κατατονικά καταθλιπτικός, με απο-προσωποποίηση και απο-πραγμάτωση), επιλύει κάθε του πρόβλημα με δύο τρόπους.
Άμεσα, με συνειδητή λήψη αποφάσεων στο παρόν ή στο μέλλον και έμμεσα, με τη βοήθεια των ψυχικών μηχανισμών άμυνας.
Όταν μιλάμε για μηχανισμούς άμυνας αναφερόμαστε σε κάθε υποσυνείδητη πράξη που αποσκοπεί στην ασυνείδητη μετατόπιση της λύσης του προβλήματος, και των συναισθημάτων που αυτό γεννά, στο μέλλον, αλλά και στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εκτόνωση του άγχους,στο παρόν.
Πρόκειται για μια σοφή φυσική αντίδραση του ανθρώπου σε κάθε μορφή stress, όπου το Εγώ δεν μπορεί να αντεπεξέλθει και γι' αυτό αναβάλλει προσωρινά την επίλυση.
Παραδείγματα τέτοιων μηχανισμών άμυνας? Πολλά.. Απώθηση, συνειδητή καταπίεση, συνταύτιση (μια χήρα που κλαίει στην κηδεία ενός αγνώστου...), αναπλήρωση (ένας κοντός μιλά με δυνατή φωνή..).
Μη νομίζεται πως δε συμβαίνουν σε όλους μας. Είναι μια φυσική αντίδραση, όπως το χιούμορ.. Τις περισσότερες φορές και για τους περισσότερους από εμάς, εντελώς ασυνείδητα, στο άμεσο μέλλον, δίνεται μια πλήρη εκφόρτιση του άγχους (=οριστική λύση).
Αν όμως η κατάσταση παραταθεί, τότε δυστυχώς το άτομο αρχίζει να αποκτά μια άκαμπτη 'μη φυσιολογική συμπεριφορά', οδηγώντας στην εκδήλωση ήπιας ψυχοπαθολογικής συμπτωματολογίας. Δηλαδή στην εγκατάσταση νευρώσεων (κρίσεις πανικού, φοβίες, υστερίες, ψυχαναγκασμοί κλπ) και ίσως στους εφήβους διαταραχών προσωπικότητας (δραματική, μεταιχμιακή κλπ).
Ας αναλογιστούμε ένα 'τραυματικό γεγονός', με βάση την προηγούμενη ερμηνευτική προσέγγιση(π.χ. χωρισμός γονέων). Καταλαβαίνουμε, τώρα, το μέγεθος των ψυχικών συγκρούσεων του ατόμου, τον πόνο, την ανάγκη εκτόνωσης και ίσως την εκδήλωση μιας νεύρωσης..
Θα μου πείτε, αυτά υποστηρίζει η ψυχανάλυση... Και θα έχετε δίκιο, αφού σήμερα παρόμοιες καταστάσεις θεραπεύονται με συμπεριφορικές και γνωστικές παρεμβάσεις.
Όμως, η σύγχρονη ψυχολογία, αποδέχεται και προσπαθεί να συγκεράσει όλες τις υπάρχουσες ψυχοθεραπευτικές θεωρίες. (ψυχανάλυση: εγώ--ασυνείδητο--ενορμήσεις, συμπεριφορική: εξαρτημένα αντανακλαστικά νευρικά κυκλώματα--επαναλαμβανόμενες αντανακλαστικές συμπεριφορές, γνωστική: παρεμβολή της σκέψης ανάμεσα στο ερέθισμα και την αντίδραση--συμπεριφορά, η δύναμη του γνώθις εαυτόν)
Τέλος, επανερχόμενος στην παιδοψυχολογία αναφέρω μια προσωπική ιστορία..
Πρωτοχρονιά,θα κόβαμε τη βασιλόπιτα και δυο παιδιά όλο λαχτάρα να προσμένουν το φλουρί. Όλο γι' αυτό συζητούσαν... Η μητέρα τους, πολύ σοφά, έβαλε δύο φλουριά αλλά και ένα τρίτο, που όποιος το κέρδιζε θα έπαιρνε ακόμη ένα δώρο. Κανένα τους δεν έτρωγε, μόνο όλο ψάχνανε και ψάχνανε το τρίτο φλουρί, αυτό με το δωράκι, αφού είχαν βρει τα δυο δικά τους.
Η μοίρα θέλησε στη μητέρα τους να το δώσει.
Το ένα παιδάκι ξεσπά σε κλάματα, λυγμούς, γεμάτα πόνο και παράπονο... Οι ενήλικοι του τραπεζιού λυγίσανε..."κρίμα'', ξεφωνίσαμε όλοι μαζί, αν κι από μέσα μας, όλοι μας κλαίγαμε... Όχι για το 'δωράκι' που χάσαμε, αλλά για τις αμέτρητες ματαιώσεις και τις αναρίθμητες επιθυμίες που σκοτώσαμε...
Βλέπετε, τα παιδιά δεν διαθέτουν ακόμη το ισχυρό Εγώ ενός ενήλικα. Η επιθυμία τους υπερισχύει των ανώριμων παιδικών μηχανισμών άμυνας.. Αλλά, ψυχική ισορροπία δεν επέρχεται ούτε στην ενήλικη ζωή, γιατί τότε, οι επιθυμίες είναι αυτές που υποχωρούν πλήρως στις ανάγκες των άλλων..
Συνέχεια από... Ψυχικό τραύμα...
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου