Υγεία στο γύψο- Αλλαγή πορείας τώρα!

Η παροχή υπηρεσιών υγείας, δωρεάν και αξιόπιστα, αποτελεί θεμελιώδη στόχο κάθε σύγχρονου, προοδευτικού κράτους.  

Υγεία και παιδεία μαρτυρούν το μέγεθος της κοινωνικής πολιτικής κάθε κυβέρνησης και το οικονομικό- μορφωτικό επίπεδο κάθε λαού.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας καρκινοβατεί: Συσσωρευμένα χρέη, ελλείψεις υγειονομικού προσωπικού, απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, χαμηλοί μισθοί. 

Από την άλλη πλευρά, οι πολίτες δυσανασχετούν: Ράντζα, ουρές αναμονής, ακριβά φάρμακα, ελάχιστος χρόνος επαφής με τον θεράποντα ιατρό. Το δημόσιο, αιμορραγεί, στρέφοντας τον κόσμο στην ιδιωτική περίθαλψη. Οι νέοι ιατροί αναζητούν διέξοδο στο εξωτερικό, ευελπιστώντας καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η υγεία των πολιτών κινδυνεύει? Προς το παρόν, όχι. Αν όμως συνεχιστεί η υποχρηματοδότηση και η ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για μια ριζική μεταρρύθμιση, τότε, ναι, θα πρέπει να ανησυχούμε... Η ιατρική μέριμνα δε βελτιώνεται μόνο με την ορθολογικότερη διαχείριση πόρων, την αύξηση προσλήψεων και μισθών. Δεν είναι ζήτημα απλά διαχειριστικό- τεχνοκρατικό. Είναι ζήτημα βαθύτατα πολιτικό, που αγγίζει τον πυρήνα και τις δομές ολόκληρου του υφιστάμενου συστήματος υγείας.

Το σημερινό συγκεντρωτικό και δυσλειτουργικό Γενικό Νοσοκομείο επιβάλλεται να μετασχηματιστεί σε μια δομή που θα υπηρετεί τον πολίτη και τις ανάγκες του ενώ παράλληλα θα επικοινωνεί με αναβαθμισμένα Κέντρα Υγείας και Τριτοβάθμια Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία. Οι τρεις βαθμίδες του Ε.Σ.Υ., που ο αείμνηστος Γεννηματάς σχεδίασε και υλοποίησε, με πολιτικές πρωτοβουλίες και νομοσχέδια, ποτέ δεν εφαρμόστηκαν εις βάθος και προς την κατεύθυνση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Οι τρεις (στα χαρτιά.. και όχι στην ουσία...) βαθμίδες του Ε.Σ.Υ, οφείλουν να αναπτύξουν νέους ρόλους, προς όφελος όλων των Ελλήνων πολιτών.

Πρωτοβάθμια Κέντρα Υγείας: Πρότυπα Κέντρα πρόληψης, πρωτοβάθμιας βασικής περίθαλψης και αποκατάστασης 

• Σε κάθε γωνιά της χώρας, στην ύπαιθρο, στα αστικά κέντρα, στα νησιά
• Με ορισμένο πληθυσμό ευθύνης 
• Με βασικό εξοπλισμό- ασθενοφόρο
• Στελεχωμένα από εξειδικευμένο προσωπικό, δηλαδή γενικούς ιατρούς, νοσηλευτές, μαίες και κοινωνικούς λειτουργούς
• Με κάρτα υγείας σε κάθε πολίτη (όπου υπάρχουν το ιστορικό, ατομικό και οικογενειακό, τα φάρμακα που παίρνει, προηγούμενες παθήσεις- νοσηλείες, συνήθειες- τρόπος ζωής..... και γιατί όχι σε ηλεκτρονική μορφή.... αν και αυτό προϋποθέτει σεβασμό απορρήτου...)
• Με στοχευμένα προγράμματα ιατρικής συμβουλευτικής πάνω σε στοιχειώδη ζητήματα υγείας (όπως κάπνισμα, διατροφή, σεξουαλική αγωγή, ψυχικά νοσήματα)
• Με τακτικό κλινικο-εργαστηριακό έλεγχο του πληθυσμού για συχνά νοσήματα( όπως διαβήτης, υπέρταση, καρκίνος μαστού-προστάτη, κατάθλιψη)
• Με παροχή πρώτων βοηθειών
• Με βασική αντιμετώπιση όλων των ασθενών(ακόμη και των εμφραγμάτων=θρομβόλυση, όπως στο εξωτερικό) και διακομιδή όσων χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης- αντιμετώπισης.
  
• Με αποκατάσταση όσων νοσηλεύτηκαν στις άλλες βαθμίδες και σταδιακή επανένταξη τους στην κοινωνία- εργασία
• Με στενή παρακολούθηση της φαρμακευτικής αγωγής και πάταξη της πολυφαρμακίας
• Με έλεγχο των συνθηκών υγιεινής (νερό, διατροφή, στέγαση)
  

Δευτεροβάθμια Νοσοκομεία: Πρότυπα Κέντρα ειδικής αντιμετώπισης ασθενειών

• Σε κάθε αστικό κέντρο, σε κάθε περιφέρεια- με μεγαλύτερο, αλλά σαφώς καθορισμένο, πληθυσμό ευθύνης
• Με σύγχρονο εξοπλισμό
• Στελεχωμένα από ιατρούς όλων των γενικών ειδικοτήτων(όπως εσωτερικοί παθολόγοι, γενικοί χειρουργοί, παιδίατροι, γυναικολόγοι, νευρολόγοι, ψυχίατροι, αναισθησιολόγοι)
• Με μεγάλο αριθμό νοσηλευτών
• Η υποδοχή των ασθενών κυρίως με ασθενοφόρα που αποστέλλουν οι γενικοί ιατροί της περιοχής ευθύνης
• Όχι αναμονές, ουρές, επείγουσες- 'απλές' παθήσεις ταυτόχρονα(όπως ήπια γαστρίτιδα από αντιφλεγμονώδη φάρμακα στο εφημερείο και το εξελισσόμενο έμφραγμα μυοκαρδίου στον διάδρομο....)
• Κάθε ασθενής προσέρχεται με την κάρτα υγείας του

Τριτοβάθμια Νοσοκομεία: Πρότυπα Κέντρα εξειδικευμένης αντιμετώπισης νοσημάτων, ακαδημαϊκής γνώσης- έρευνας και γενικής εποπτείας

• Στις πρωτεύουσες των περιφερειών (όπως Λάρισα για Θεσσαλία, Αλεξανδρούπολη για Θράκη κτλ)
• Με τον καλύτερο και πιο σύγχρονο εξοπλισμό
• Με τους πιο εξειδικευμένους ιατρούς (όπως εντατικολόγοι, ηπατολόγοι, ρευματολόγοι, ενδοκρινολόγοι, νευροχειρουργοί)
• Με άρτιους χώρους εκπαίδευσης φοιτητών, προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου
• Με ερευνητικά προγράμματα, εκπονήσεις εργασιών, ιατρικά συνέδρια, συγγραφικό έργο
• Με ετήσιο σχεδιασμό, υλοποίηση, χρηματοδότηση, αξιολόγηση όλων των παρεμβάσεων της ιατρικής κοινότητας, με βάση τις ανάγκες κάθε περιοχής και τους στόχους της πολιτείας

Ειδικοί χώροι και μέριμνα για άλλα ειδικότερα προβλήματα όπως επείγοντα- τροχαία, ψυχικά νοσήματα, χρήστες ουσιών(ναρκωτικά, αλκοόλ), ιατρεία διακοπής καπνίσματος, καρκινοπαθείς, παιδιά με αναπτυξιολογικά προβλήματα.

Πρόκειται για ένα σύστημα ιεραρχικό, προσβάσιμο και εύκολα αξιολογήσιμο. Με επίκεντρο τον ασθενή και την δημόσια υγεία!  

Παρουσιάζει όμως και κάποιες εγγενείς αδυναμίες που δεν μπορούμε να παραλείψουμε.

Οι γενικοί ιατροί, στυλοβάτες του συστήματος, θα πράττουν, στο ακέραιο, όλους τους στόχους ενός Πρωτοβάθμιου Κέντρου περίθαλψης ή θα αμελούν σημαντικά καθήκοντα τους όπως η πρόληψη, η συμβουλευτική και η αποκατάσταση. 

Από την άλλη πλευρά, οι πολίτες, θα εμπιστευτούν τον ρόλο του γενικού ιατρού ή θα συνεχίζουν να τον απαξιώνουν (γιατί έτσι τούς μάθαμε...). 

Τέλος, ένα παρόμοια εγχείρημα φαντάζει αδύνατο σε μια χώρα που η αδιαφάνεια, το ρουσφέτι και η παντελή έλλειψη σχεδιασμού και διακομματικής συναίνεσης είναι ο κανόνας....

Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν... Κι ένα νομοσχέδιο δεν θα αρκεί, όσο προοδευτικό κι αν είναι, αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία. Απαιτείται συστράτευση όλων των Ελλήνων, σύγκρουση με κατεστημένες λογικές και συμφέροντα, επένδυση σε ένα άλλο μοντέλο Υγείας, με μεγάλο οικονομικό κόστος σήμερα και πολλαπλά οφέλη αύριο!